MIEJSCA WARTE ODWIEDZENIA

MIEJSCA, KTÓRE MOGŁYBY CI SIĘ SPODOBAĆ

Jeśli pragniesz uciec przed zatłoczonymi w szczycie sezonu plażami, wynajem łodzi jest dla Ciebie idealnym rozwiązaniem.

WYSPA PRVIĆ

Prvić jest niezamieszkałą wyspą położoną na południowy wschód od wyspy Krk i oddzieloną od niej cieśniną noszącą miano Senjskich wrot (Senjska vrata). Rozciąga się na powierzchni 12,76 km² i plasuje się na 30 miejscu wśród chorwackich wysp pod względem wielkości. Na niej znajduje się automatyczna latarnia morska Stražica, a w jej sąsiedztwie przylądek Brezonjin. Najwyższy szczyt Prvicia to Šipovac (357 m n.p.m.). Choć większa część wyspy jest niedostępna, a jej przybrzeżne obszary tworzą strome jałowe klify o wysokości 250-300 m, w zachodniej części wybrzeża znajduje się kilkanaście prywatnych piaszczystych plaż nadających się do kąpieli, w tym największa południowo-zachodnia plaża Njivica znana z ruin średniowiecznej osady należącej do słynnej rodziny Frankopan.

Najbliżej położonym portem w okolicy jest Sveti Juraj – wioska położona niedaleko od Senja u podnóży Welebitu oraz Baška na wyspie Krk. W odległości 3 km od Prvicia mieści się wyspa Sveti Grgur (Święty Grzegorz) oddzielona od Prvicia kanałem noszącym to samo imię (Grgurov kanal). Ponadto, w odległości 3 km na północ od najbardziej na południe wysuniętego punktu Prvicia mieści się wyspa Goli otok (Goła Wyspa).

Chociaż wyspa jest niezamieszkała, pasterze często korzystają z jej pastwisk, a lokalni pszczelarze doglądają na niej swoich pasiek. Na wyspie można spotkać sępa płowego – chroniony gatunek ptaków właśnie tu się rozmnażających. Na wyspie rośnie także 17 gatunków roślin endemicznych. Z tego powodu w 1972 r. wyspie nadano status chronionego specjalnego rezerwatu botanicznego i ornitologicznego.

SVETI GRGUR (WYSPA ŚW. GRZEGORZA)

Sveti Grgur jest niezamieszkałą wyspą położoną pomiędzy wyspami Rab i Krk. Oddalona jest o 7 km od lądu i o 1 km od najbliższej wioski Lopar na wyspie Rab. Jej powierzchnia licząca 6,7 km² jest pokryta głównie lasem, przez co Sveti Grgur zyskał miano najbardziej zalesionej wyspy Kvarneru.

W północno-zachodniej zatoce wyspy znajdują się ruiny zabudowań i przystań Porat. W dalekiej przeszłości na wyspie wydobywano boksyt, a później wyspa była dzierżawionym łowiskiem jeleni. W okresie od 1948-1988 na funkcjonował tu zakład karny dla kobiet w Jugosławii.

Na wyspie mieści się kilkanaście małych i uroczych odizolowanych plaż gwarantujących całodzienny wypoczynek w ciszy i krystalicznie czystym lazurowym morzu. Na wyspie mieści się także polecana przez nas restauracja Arta, w której warto skosztować – w zależności od upodobania – dania rybnego lub mięsnego.

GOLI OTOK (GOŁA WYSPA)

Goli Otok to jałowa, bezludna wyspa, miejsce byłego politycznego więzienia funkcjonującego tu za czasów Jugosławii w latach 1948-1988. Ulokowana jest pomiędzy północno-wschodnią częścią wyspy Rab i lądowym wybrzeżem północnej części Kanału Welebitskiego i zajmuje powierzchnię około 4,5 km². Na zachód od niej położona jest wyspa Sveti Grgur oraz najbardziej na północ wysunięta wyspa Prvić. Ta oddalona około 6 km od lądu i 5 km od wyspy Rab wysepka jest narażana na silne wiatry bora wiejące głównie zimą, a jej powierzchnia jest całkowicie pozbawiona wegetacji. Stąd też pochodzi jej nazwa – Goła Wyspa.

Z powodu swojego położenia i wysokiego stopnia zabezpieczenia, wyspa znana jest także pod nazwą ‘Chorwacki Alcatraz’. W rezultacie konfliktu pomiędzy Titą a Stalinem w 1948 r., władze jugosłowiańskie utworzyły tu obóz dla więźniów politycznych, do którego osadzeni byli w większości przypadków wysyłani bez procesu, na podstawie decyzji administracyjnej. O jego założeniu miał podobno zadecydować sam Josip Broz Tito. Było to najlepiej strzeżone więzienie w całej Jugosławii. Jego więźniowie byli zmuszani do ciężkiej pracy fizycznej w kamieniołomach i kopalniach boksytu bez względu na pogodę: zarówno latem w czasie dużych upałów, jak i w chłodne dni zimowe. Strażnicy regularnie bili i znęcali się nad zesłańcami. Więzienie zaprzestało działalności w 1988 r., a rok później został całkowicie opuszczony. Pozostały po nim głównie ruiny.

Dziś wyspę odwiedzają turyści, rybacy i pasterze z wyspy Rab, którzy wypasają tu latem swoje owce. Na wyspie znajduje się także bar z napojami orzeźwiającymi.

SAN MARINO - RAJSKA PLAŻA

Tak zwana Rajska Plaża jest największą i najsłynniejszą piaszczystą plażą w Loparze na wyspie Rab. Rozciąga się na dwukilometrowej przestrzeni i oferuje turystom różnorodne atrakcje.

Plaża została wyróżniona Błękitną Flagą za jakość wody, ochronę środowiska naturalnego oraz bezpieczeństwo. Znalazła się także na liście 100 najlepszych plaż na świecie prowadzonej przez CNN.

Rozrywek tu nie brakuje. Jest siatkówka plażowa, parki wodne, parasailing i różnorodne imprezy na plażach. W południowej części plaży można nawet wykąpać się razem ze swoim psem.

RAB

Miasto Rab – wielokrotnie proklamowany najlepszą destynacją turystyczną na Adriatyku – mieści się w wąskim cyplu wysuniętym w kierunku lądu i otoczonym starożytnymi murami miejskimi. Rozpoznawalny zarys starego miasta tworzą cztery dzwonnice, dzięki którym Rab przypomina czteromasztowca: dzwonnice Katedry Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, Kościoła św. Jana Ewangelisty (znajduje się obok ruin kościoła), Kościoła św. Andrzeja Apostoła i Kościoła św. Justyny. Nieco dalej w głąb wyspy mieści się Komrčar – przepiękny park z licznymi szlakami wiodącymi przez zalesione wzgórza do plaż.

Na patrona Rabu za zasługi w ratowaniu wyspy przed napastnikiem wybrano św. Krzysztofa, a jego czaszka do dziś przechowywana jest w relikwiarzu katedry.

W klasztorze franciszkańskim św. Bernardyna z dwoma kościołami (św. Eufemii i św. Bernardyna) można obejrzeć obszerną kolekcję sztuki sakralnej, na którą składają się obrazy, stare bezcenne księgi, wartościowe dzieła sztuki kościelnej, kolekcja etnograficzna i numizmatyczna oraz wiele innych eksponatów.

STARA BAŠKA

Stara Baška to dwukilometrowa wioska położona w południowej części wyspy Krk. Usytuowana jest na stromym zboczu i usłana pięknymi plażami na całej swojej długości. Na samym końcu wioski położona jest plaża Zala, nad którą wznoszą się ruiny Kościoła św. Jana.

Stara Baška położona jest w otwartej zatoce o tej samej nazwie. Otoczona jest wzgórzami osłaniającymi ją przed wiatrem borą oraz półwyspem Klobučac osłaniającym ją przed wiatrem jugo (sirocco). Pomimo tego, Stara Baška jest jedną z najbardziej wietrznych części wyspy Krk. Z powodu częstej i silnej bory okoliczne wzgórza są gołe, porośnięte jedynie niskimi formami roślinnymi, miedzy innymi bardzo powszechną tu szałwią.

Na obrzeżach wioski znajduje się mały port, do którego bezpiecznie przybijają nie tylko łodzie tubylców, ale w sezonie letnim także licznych żeglarzy i turystów. Przed zatoką, w odległości około 3 km od wioski leży mała niezamieszkała wysepka Galun.

Mieści się tu sklep, tawerna, 3 pensjonaty z restauracjami, pizzeria i kamping Škrila.

WYSPA PLAVNIK

Plavnik to niezamieszkana wyspa położona w zatoce Kvarner w chorwackiej części Morza Adriatyckiego. Znajduje się między wyspą Krk a wyspą Cres. Administracyjnie należy do miasta Krk. Jego powierzchnia wynosi 0,055 km². Długość linii brzegowej wynosi 1,07 km. Wysokość wyspy wynosi 23 metry. Jej brzegi są strome i prawie niedostępne. Głębokość morza wokół Mali Plavnik wynosi około 70 metrów, a maksymalna głębokość 84 metrów na północny wschód od wyspy. Głębokość między Mali Plavnik i Plavnik wynosi około 20 metrów. Morze jest niezwykle czyste i bardzo przejrzyste, a dno jest w większości kamieniste.

Wysepka Mali Plavnik jest znana jako topowe miejsce dla nurków, którzy wciąż nazywają ją „Podwodną Górą”. Wysepka Mali Plavnik obfituje w liczne podwodne jaskinie i słynne pionowe podwodne ściany schodzące na głębokość 45 m (czerwone gorgonie). Dno morskie wyspy Mali Plavnik jest bogate w wiele gatunków ryb. Jest to w zasadzie prawdziwy plac zabaw dla ślimaków, ośmiornic, dorady, antarów, graników i dużych żab. Na wysepce Mali Plavnik znaleziono 44 gatunki roślin, z których najbardziej znaczące to endemiczne zbiorowisko dzwonka istryjskiego w szczelinach skał oraz zająca dalmatyńskiego (Campanola-Centaureetum dalmaticae). Pastwiska na szczycie Mali Plavnik należą do społeczności czapli i krasów (Asphodelo-Chrysopogonetum grylli), która obejmuje również dużą część sąsiedniej wyspy Plavnik.

Mali Plavnik jest również znany z lokalnej legendy, która mówi, że już w 1524 roku w cieśninie między wysepką Mali Plavnik a wyspą Plavnik przed Krkiem piraci przechwycili galerę handlową z bogatym ładunkiem. Dym spalonego statku i krążące sępy zaalarmowały książęcą straż, która wypływa, przechwytuje i udaje się zatopić piracki statek, a jedyny ocalały pirat na bezludnej wyspie Plavnik zakopuje najcenniejsze skarby i znika. Po wielu latach w mieście Krk pojawia się tajemniczy podróżnik szukający barkaroli do transportu na wyspę Plavnik. Cała historia staje się podejrzliwa dla straży książęcej, zaczynają domyślać się o co chodzi i organizują poszukiwania tajemniczego nieznajomego. Jednak nieznajomy znika bez śladu, pozostawiając jedynie tajemniczą mapę ze wskazówkami do skarbu na wyspie Plavnik. Nieudane poszukiwania skarbu rozpoczynają się i trwają do dziś.

SENJ

Senj to stare, położone u podnóża Welebitu miasto, którego symbolem jest twierdza Nehaj zwana także wieżą Nehaj.

Senj był najwyraźniej zamieszkany od czasów prehistorycznych. Osiedle zwane Athyinites położone na terenach dzisiejszego miasta wspomina się już w greckich dokumentach datowanych na 4 w p.n.e. W 1469 r. w Senju założono kapitanat wojskowy, którego celem była obrona przed inwazją armii osmańskich i weneckich, a w 1558 r. ukończono budowę twierdzy Nehaj wznoszącej się na noszącym to samo imię wzgórzu Nehaj. Wojny z Osmanami trwały aż do XVII wieku. W tym czasie miasto było zamieszkiwane, a twierdza okupowana przez Uskoków. Jednak po wojnie Uskoków z Wenecją, która zakończyła się w 1617 r. zabroniono im osiedlanie się na tym obszarze.

XVIII w. przyniósł nieco dobrobytu, szczególnie po wybudowaniu drogi zwanej Józefiną (nazwanej tak na cześć cesarza Józefa II) przebiegającej przez Senj i łączącej wybrzeże Adriatyku z Karlovcem. Poprzez ten port odbywał się import soli i eksport zboża oraz drewna. Marynarze z Senja pływali po całym świecie, szczególnie intensywnie handlując z krajami śródziemnomorskimi.

Senj stał się ważnym ośrodkiem kulturalnym, a jego intelektualiści i mieszkańcy byli nosicielami chorwackiej idei narodowej. Urodzili się tu i mieszkali najsłynniejsi chorwaccy pisarze i poeci: Silvije Strahimir Kranjčević (1865-1908), Vjenceslav Novak (1859-1905), Milutin Cihlar Nehajev (1880-1931) czy Milan Ogrizović (1877-1923). W senjskim Parku Poety można obejrzeć ich popiersia.

Katastrofalna w skutkach dla gospodarczego znaczenia miasta okazała się budowa linii kolejowej relacji Karlovac-Rijeka w 1873 r., która ominęła Senj. Obroty w porcie bardzo się ograniczyły, a przepływ towarów obrał kierunek Triestu i Rijeki. Rola portu w Senju ograniczyła się w zasadzie do eksportu drewna. To odbiło się negatywnie na życiu miasta oraz jego okolic i doprowadziło do migracji mieszkańców, która rozpoczęła się pod koniec XIX w., a zintensyfikowała w XX w., szczególnie po zakończeniu drugiej wojny światowej, kiedy do przyczyn ekonomicznych dołączyły również względy polityczne. Stara część miasta poniosła ogromne szkody w zamachach bombowych, a wiele niezwykle cennych obiektów dziedzictwa kulturowego zniknęło. Na szczęście wiele zabytków zachowało się do dnia dzisiejszego i nadal wabi krajowych i zagranicznych turystów do Senja.

Mieszkańcy Senja od zawsze kochali karnawał – i to nie tylko zimą, ale także latem. Rokrocznie w sierpniu Senj jest gospodarzem międzynarodowego karnawału, a to zawsze oznacza mnóstwo zabawy. Nic dziwnego, że całe miasto żyje dla tej pory roku.

SVETI JURAJ (ŚWIĘTY JERZY)

Sveti Juraj to typowe nadmorskie miasteczko położone w zatoce, ogrodzone wzgórzem Gradina z jednej strony i wysepką Lisac z drugiej. W czasach prehistorycznych mieściła się tu osada o nazwie Lopsica. Na starym nadmorskim cmentarzu mieszczą się ruiny Kościoła św. Filipa i Jakuba, którego początki sięgają średniowiecza. W samym centrum miasta znajduje się miejska plaża, a poszukujący nieco więcej intymności mogą się nacieszyć spokojem w okolicznych zatoczkach Spasovac, Ujča, Vlaška, Planikovac, Kalić, Grabova i Rača. Podróżujący ze zwierzętami mogą się wybrać do zatoczki Vlaška, gdzie znajduje się plaża dla psów. Poza tym, że jest kurortem turystycznym, Sveti Juraj słynie także z produkcji najlepszego miodu kwiatowego na świecie.

LUKOVO

Lukovo to mała mieścina – nazwana tak na cześć patrona Kościóła św. Łukasza (chorw. Luka) z XVIII w. – oferująca spokojne rodzinne wakacje z dala od tłumów. Prowadzi do niej kręta droga, przy której mieści się fantastyczny punkt widokowy. Warto się tu zatrzymać, by podziwiać wspaniały widok roztaczający się na skaliste wyspy rozsypane po Kanale Welebitskim. Lukovo wyróżnia się piękną żwirową plażą i półwyspem Malta, na którym mieści się muzeum etnograficzne i stare stanowiska obserwacyjne (tzw. tunery), które w przeszłości były wykorzystywane przez lokalnych rybaków do połowów tuńczyka, a dziś stanowią atrakcję turystyczną.

O bogatej historii tej małej wioski rybackiej świadczą pozostałości prehistorycznej twierdzy położonej na wzgórzu Klis oraz rysunki ludzi i statków sięgające czasów starożytności i średniowiecza. Rysunki znajdują się na białych klifach, do których dotrzeć można wyłącznie barką.

Dno morskie u wybrzeży Lukova jest bardzo dobrze zachowane i nienaruszone. Poza główną plażą, mieszczą się tu także małe odizolowane zatoczki Vlaška, Anžina i Biluća, do których pieszo można dotrzeć w zaledwie 10 minut.

ZATOKA ZAVRATNICA

Na terytorium Welebitu znajdują się ścisłe rezerwaty przyrody, ogrody botaniczne, pomniki przyrody i dwa parki narodowe (Park Narodowy Welebitu Północnego i Park Narodowy Paklenica). Do kategorii objętej specjalną ochroną należy także zatoka Zavratnica.

Zavratnica jest niewątpliwe jedną z najpiękniejszych zatok chorwackiego wybrzeża. Wyglądem przypomina miniaturowe fiordy norweskie. Oddalona jest raptem o piętnastominutowy spacer wzdłuż wybrzeża od Jablanca. Można do niej dotrzeć także z miejscowości Zavratnica schodząc z punktu widokowego piaszczystym szlakiem wiodącym do zatoki.

Zatoka rozciąga się na długości 900 m, a jej szerokość waha się od 50 do 150 m. Kanion wznosi się na wysokości 100 m. Ze względu na swoje walory przyrodnicze w 1964 r. Zavratnica została uznana za obszar chroniony, a od 1981 r. stanowi integralną część Parku Przyrody Welebit.

Jak głosi legenda zatoka Zavratnica powstała wskutek silnego trzęsienia ziemi w 615 r. – w roku, w którym aż trzy stare rzymskie miasta zatonęły w tym rejonie. Prawdziwe pochodzenie zatoki jest jednak zupełnie inne. Do jej powstania przyczyniły się ruchy tektoniczne, które rozbiły skały węglanowe, po czym wody z Welebitu pogłębiły kanion. Podczas gdy wybrzeże Adriatyku powoli tonęło, kanion Zavratnicy stopniowo opadał do morza i powstała z niego zatoka morska wcinająca się w Welebit.

Na początku XX w. zbudowano tu ścieżkę z punktem widokowym oraz promenadę. Mniej więcej w tym czasie Zavratnica stała się zacisznym letnim kurortem elity wiedeńskiej i praskiej.

W wodach zatoki spoczywają pozostałości okrętu zatopionego w 1944 r. przez samoloty alianckie, który stanowi prawdziwą atrakcję turystyczną dla wielu nurków.

Zavratnica jest uboga w ziemię, dlatego też charakteryzuje się słabo rozwiniętą florą i ograniczoną wegetacją. Pomimo tego florę reprezentuje aż 129 różnych gatunków roślin, z których 100 to gatunki rodzime, a 29 obce.